Pas als je de taal leert, kun je de maatschappij beter doorgronden en hoor je erbij. Er bestaan in Amstelveen al diverse initiatieven waar nieuwkomers de Nederlandse taal kunnen leren. Maar niet voor iedereen is Nederlands leren verplicht. ‘We verlangen van slechts 10 procent van de migranten dat ze inburgeren, de rest moet het zelf uitzoeken,’ aldus Prof. dr. Monique Kremer, voorzitter van de Adviesraad Migratie. Ze vindt dat bedrijven te weinig investeren in taalonderwijs. Daardoor zijn er teveel mensen die hier al jaren wonen, maar nog steeds de taal niet machtig zijn. Dat is onwenselijk, want men blijft zo deels of volledig buiten de maatschappij staan. Dat geldt in een nog sterkere mate voor bijvoorbeeld partners van kennisemigranten die zelf niet werken, maar thuis zitten.

In de Brainport werd vorig jaar een pilot gedaan, waarbij expatvrouwen een korte opleiding konden volgen en in de kinderopvang aan de slag gingen. Het initiatief komt van Expat Spouses Initiative, dat internationals stimuleert om deel te nemen aan de Nederlandse arbeidsmarkt. Een dergelijk initiatief heeft wellicht ook in Amstelveen kans van slagen en kan helpen bij het verminderen van de druk op banen in de zorg of de kinderopvang.  Daarnaast draagt het bij aan de integratie van internationals en het geestelijk welbevinden van deze groep. Het remt bovendien de doorstroom: wanneer mensen hier een baan hebben en zich geworteld voelen, zullen minder snel verhuizen. De overheid kan mensen niet dwingen om op taalles te gaan, maar als gemeente kun je er wel toe bijdragen dat de drempel voor het volgen van taallessen zo laag mogelijk is. Betrek internationale bedrijven hierbij, zij kunnen hier ook een (financiële) rol spelen. Voor Nederlanders ligt hier ook een belangrijke taak. Veel expats klagen dat ze het Nederlands nauwelijks kunnen oefenen, omdat iedereen automatisch overschakelt naar het Engels. Stop daarmee als je wil dat mensen de Nederlandse taal leren. 

Naast activiteiten die bijvoorbeeld op het Stadsplein worden georganiseerd, is het vooral belangrijk om ontmoetingen te faciliteren in de wijken. Dat kan in de wijkcentra gebeuren, bijvoorbeeld met activiteiten die opengesteld zijn voor een brede doelgroep. Taal is hierbij voor sommigen een dilemma. Ga je wel of niet in het Engels communiceren? Een contactpersoon aanstellen, die de schakel kan vormen tussen het maatschappelijk werk, de gemeente en verschillende gemeenschappen is een andere manier om te zorgen voor contact en integratie.

Scholen zijn een andere belangrijke plek waar mensen met verschillende achtergronden elkaar tegenkomen. Zeker op diverse scholen, waar ieders afkomst wordt erkend, kan de basis voor onze toekomstige samenleving worden gelegd. Scholen kunnen een belangrijke rol spelen in de manier waarop nieuwkomers hun plek kunnen vinden in de maatschappij, onder meer door ouders door te verwijzen naar plekken waar ze terecht kunnen voor bijvoorbeeld taalonderwijs. Ook de bibliotheek is een belangrijke voorziening, waar mensen met heel diverse achtergronden samenkomen. Denk aan scholieren die aan het studeren zijn, de taallessen die er gegeven worden, maar ook diverse activiteiten. In de bibliotheek aan het Stadsplein wordt ingespeeld op de diversiteit van Amstelveen, met het aanbieden van speciale voorleesuren en boeken in uiteenlopende talen.

Het is om Amstelveen om te bepalen wat het wil zijn. Met alle inwoners, zowel oud- als nieuwkomers. Wat is de nieuwe identiteit van Amstelveen? Is er voor iedereen nog plaats in de stad? En hoe kunnen we prettig samenleven? Voor die laatste vraag zijn de antwoorden niet panklaar. Nederland was nog niet eerder zo divers qua samenstelling. Er is bijvoorbeeld meer onderzoek nodig om te bepalen hoe de sociale cohesie kan worden bevorderd. Niet iedere gemeente hoeft echter zelf het wiel uit te vinden, er kan van elkaar geleerd worden. Duidelijk is wel dat sociale cohesie niet vanzelf ontstaat in een diverse samenleving. Dat vraagt in eerste instantie een inspanning van de (lokale) overheid. De gemeente is dus aan zet, maar wij moeten volgen. De tijd om alleen te komen halen is voorbij. Dat geldt zowel voor oud- als nieuwkomers..